Kitap Tanıtım: Kapitalizm Sonrası - Paul Mason (2016)
Kitap oldukça iddalı bir sloganla karşımıza çıkıyor: “Geleceğimiz İçin Bir Kılavuz”
Yazar Paul Mason oldukça yoğun bilgi birikimini, tecrübesini onlarca kaynaklar ile bu kitapta desteklemiş. Kitabın okuyucu kitlesi daha çok günümüz ekonomik sisteminde birşeylerin tam anlamıyla işlemediğini, finansal sektörün, neoliberalizmin, kapitalizmin devamlılığının görünmediğini, tıkandığını düşünenler, ekonomik kalkınmanın, birtakım değerler ile çakışması ve sürdürülemez noktaya geldiğini günlük hayatta bir an için aklına getirenler veya uzun uzun düşünüp merak edenler, kafa yoranlardır. Kitabın amacı, kapitalizmin olmadığı bir ekonominin neden ve nasıl mümkün olabileceğini , “kapitalizm sonrası bir ekonominin temel biçimlerinin nasıl şimdiki sistem içinde bulunabileceğini ve hızlı bir şekilde genişletilebileceğini açıklamaktır.” (sf.14) Kitabın tezi ise şudur: “Kapitalizm uyum sağlama yeteneğinin sınırlarına gelip dayanmış karmaşık ve uyum sağlayıcı bir sistemdir. “(sf.17)
Üç kısımdan, 10 bölümden oluşan kitapta, ilk bölümlerin oldukça sürükleyici bulduğumu, yazarın konuları Dünya’nın dört bir yanında gelişen olaylar ile örneklendirirken kimi zaman sert üslubu ile yazıldığını ve bu sayede okuyucu dinç tuttuğunu düşünüyorum. Bu bakımdan, birinci bölüm ekonomik krizler ve şimdiki duruma nasıl geldiğimiz ile başlıyor. Bu kısımda kitapta çarpıcı tespitlerden biri olarak gördüğüm bölümü paylaşmak isterim: “Gerçek şudur ki, finans günlük yaşamımıza sızdıkça, artık yalnızca makinelerin sabah 9 akşam 5 rutininin köleleri değiliz, faiz ödemelerinin de köleleri olduk. Artık yalnızca çalışmalarımızla patronlarımız için kar üretmiyoruz, borçlanmalarımızla finansal aracılar için de kar üretiyoruz.”(sf 52)
Kitabın birinci kısım sonlarında ve ikinci bölümünde, geçmişte ekonomik sistemler üzerine kafa yormuş insanların görüşlerini paylaşan yazar, bu insanların neleri doğru düşünüp, neleri yanlış düşündüklerini, nasıl bir hayat içerisinde bulunduklarını, koşullarını, imkanlarını sık sık dile getirerek, kendi analizlerini ortaya koyuyor. Açıkçası ekonomi tarihi, terimleri, işleyişi gibi konularda benim gibi daha önce pek ilgisi olmayan okuyucular için bu kısımlar biraz sıkıcı bulunabilir.
Son bölüm olan üçüncü kısımda, kapitalizm sonrası geçişin itici güçleri sıralanıyor, örneğin; bilgi teknolojilerinin sürekli gelişmesi, bilgiye her zaman, her yerden ulaşılabilmesi, herhangi bir emek gerektirmemesi, maliyetinin olmaması ve haliyle kar marjının düşünülememesi ve dolayısıyla ekonomik bir getirisinin var sayılamaması, kapitalizm sisteminin içinde bulunduğu bir sorunu veya açığı göstermektedir değerlendirmesi yine kitaptan çıkarılabilecek ilginç tespitlerden birisi. Bu geçiş için uygulamaya alınması gereken şartlar ise, yazar son bölümde madde madde tanımlamaya çalışmış. Kitap Kapitalizm Sonrası, kapitalizm sisteminden ne getirir ne götürür bilinmez ancak okunmaya değer kitaplar arasında yerini hak ediyor.
Kitap hakkında diğer (İngilizce) yorumları okumak için;
