Freiburg, Vauban, Almanya Proje Hakkında
07/2015
Felsefe/Anlayış:
Projenin detaylarını belirtmeden önce, işin felsefesi ve genel anlayışı hakkında birtakım bilgiler vermek isterim.
Bu projenin temel çerçevesinde ekolojik, sosyal ve külterel gereklilikleri katılımcı bir işbirliği içinde projede buluşturmak amaçlanmıştır. Projenin en ayırt edici özelliği ise, bölgede yaşayan kimselerin projenin nasıl geliştirilmesi gerektiğine karar vermeleri ve direk katkıları.
Proje hedefleri çok boyutlu yaklaşımlar ile ortaya konmuş olup, binaların kaliteli ve performansına verilen önem, aynı oranda bölge içerisinde bulunan toplumun gelişmesine de verilmiş. (1)
Şehir konseyi kesin projelendirmeyi ortaya koymadan önce, projenin genel hatlarının belirlenmesi için, işi konut sahibi gruplara (co-housing groups) tüm sorularını cevaplandırmak üzere bırakılmış. Böylece, bölgedeki konut sahibi kimselerin projeye direk dahil olması ile, projeyi benimsemelerine ve aidiyet duygularının gelişmesine katkı sağlamış.
Örneğin, bu bakımdan düşünüldüğünde, evlerin düşük enerji tüketimini sağlamak ve merkezi sistemi benimsediklerinden, çözümü, kaynağı odun talaşı olan Kojenerasyon (CHP -combined heat and power) ünitesi, pasif ev ve gelişmiş enerji stratejilerinde bulmuşlar. CHP ünitesi %80 odun talaşı ve %20 doğal gaz enerji kaynakları kullanmak üzere, bölgesel ısıtma sistemi ile şebekeye bağlanmış. Enerji temininde verimlilik ve yalıtım metodları sayesinde, %80 karbon salınımında azaltma sağlayarak hem ekonomi hem de çevresel zararları indirgemeyi başarmışlar. (2)
Vauban
Vauban, 5000 kadar nüfusun ve 600 kadar iş potensiyelinin olduğu bu bölge, şehir merkezi Freiburg'un 4 km güneyinde kalmaktadır ve yeni bir mahalle anlayışını simgelemektedir.
İnşaat işleri projenin 1990 ortalarında başlamıştır. Tüm evler düşük enerji tüketimi standartlarına uygun olarak inşaa edilmiştir. Yukarda belirtilen CHP sistemi, güneş termal ve panelleri ile desteklenmiştir. Freiburg, Vauban, Dünya’da toplu konut açısından bakıldığında, tüm evlerin toplamında pozitif enerji katkısı sağlaması bakımından bir ilki teşkil etmektedir. Bunun en avantajlı yanlarından birisi, üretim fazlası güneş enerjisini şehir elektrik şebekelerine satarak, elde edilen gelir ev sahiplerine kar olarak geri dönmektedir. (3)
Ulaşım:
Vauban içinde temel ulaşım araçları bisiklet ve ayaklarınızdır. Bölge, Freiburg şehir merkezine tramvay ile bağlanmış ve tramvay durakları evlerin yürüme mesafesinde olup, kolay ulaşım sağlanmaktadır. 2009 yılı baz alındığında, yaklaşık %70 ev sahibi özel araç kullanmayı bırakmış. Aynı şekilde, zamanla araba sahibi sayısında da azalma olmuş.
İlk çalışmalara ve incelemelere göre, bisiklet ile gezmek ve diğer birçok aktivite için örneğin işe gidiş-geliş, alış-veriş yapmak için başlıca ulaşım aracı bisiklet olmuş. Projede, yürüyüş ve bisiklet kullanımdaki bu önceliğin oluşmasında, bir şekilde, semtin plananan düzenin rol oynadığını söylemek gerekir. (3)
Daha önceki tecrübelere dayanarak, mahalle içinde araba kullanımını kısıtlamak için araba yolu mahalle dışından geçmektedir. Yürüme ve bisiklet yollarında ise, mahalle içinde zaman zaman kesişerek, sosyal ortamların arttırılması, farklı grupların bir araya gelmesi amaçlandığı sonucunu çıkarmak mümkün. Bunun için sağdaki ulaşım şemasını inceleyebilirsiniz.
Bir diğer konu, Vauban içinde araçlar park edemiyorlar. Fakat, birisini bırakmak, birşeyler getirmek- götürmek için kısa zamanlı olarak mahalle içinde kabul edilebiliyor. Bunun için resmi kontroller pek olmasa da, sistemin çalışması toplumsal uzlaşmaya bağlanmış. Ayrıca, her yıl, ev sahipleri araba sahibi olsun veya olmasın araba park yeri alanı için bir deklarasyona imza atmaları gerekiyor. Buna göre, bir seferliğine 17500 euro ve buna ilaveten aylık servis ücreti vermeleri gerekiyor. (2006 yılı uygulaması) (3)
Google Earth ile oluşturulan yukardaki planda, * kırmızı çizgi - araba yolu
* yeşil çizgi - yaya/bisiklet yolu * sarı çizgi - lokal olarak kullanılan sokak/cadde