Türkiye Sürdürülebilir Terimler Sözlüğü
Dünya'da ve ülkemizde giderek önem kazanan sürdürülebilirlik anlayışı, kendi içinde birçok yabancı terimleri beraberinde getirmiş ve bilim-teknolojideki gelişmeler sayesinde daha yeni birçok terim ortaya çıkmıştır ve çıkmaya devam edecektir. Ancak, dünyada kullanılan İngilizce teknik terimlerin tam olarak Türkçe karşılığının bilinememesi ise zaman zaman zorluklar yaşanmasına sebep olmaktadır.
09/2017
Bu bakımdan değerlendirildiğinde, gün geçtikçe önemi daha da artacak bir konunun, Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından ele alınması ve bir klavuz ortaya çıkarılması sektörde, hem yurtiçinde daha anlaşılır bir dil kullanılarak, tanımlamalar yapmayı hem de gelişmekte olan sürdürülebilir malzeme ve yapı sektörüne verilen önemi ifade etmektedir.
Türkiye İMSAD tarafından ücretsiz olarak yayınlanan kaynakta aşağıdaki terimlerin açıklamalarını/detaylarını bulabilir, kitapçığın tamamına buradan tıklayarak indirebilirsiniz.
Sürdürülebilir İngilizce Terimlerin Türkçe Karşılıkları
A_________________________
* ACCREDITATION / AKREDİTASYON
* AIRTIGHTNESS / BİNALARDA HAVA SIZDIRMAZLIĞI
* ALTERNATIVE FUELS / ALTERNATİF YAKITLAR
* ATTRIBUTE / NİTELİK-ÖZNİTELİK
* AUDIT / DENETİM-ETÜT
* AUDITOR / DENETÇİ
B_________________________
* BENEFIT / FAYDA
* BIOCONCENTRATION FACTOR / BİYOKONSANTRASYON FAKTÖR
* BIODIESEL / BİYODİZEL
* BIOFUELS / BİYO YAKITLAR
* BIOGAS / BİYOGAZ
* BIOMASS / BİYOKÜTLE
* BLOWER DOOR TEST / SIZDIRMAZLIK TESTİ
* BPIE - BUILDING PERFORMANCE INSTITUTE / BİNA PERFORMANS ENSTİTÜSÜ
* BREEAM – BRE ENVIRONMENTAL ASSESSMENT METHOD / ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ
* BUILDING CODES / BİNA KODLARI
* BUILDING SECTOR / BİNA SEKTÖRÜ
* BY-PRODUCT / YAN ÜRÜN
C_________________________
* CARBON / KARBON
* CARBON CREDITS / KARBON KREDİSİ
* CARBON EMISSION / KARBON SALIMI
* CARBON FOOTPRINT / KARBON AYAKİZİ
* CARBON NEUTRAL / KARBON NÖTR
* CARBON OFFSETING / KARBON DENKLEŞTİRME
* CARBON SEQUESTRATION / CARBON CAPTURE & STORAGE / KARBON YAKALAMA VE DEPOLAMA
* CERTIFICATION / SERTİFİKASYON
* CERTIFIER / BELGELENDİRME KURULUŞU
* CHAIN OF CUSTODY / GÖZETİM ZİNCİRİ
* CLEANER PRODUCTION / DAHA TEMİZ ÜRETİM
* CLIMATE CHANGE / İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
* CLIMATE CORRECTION / İKLİM DÜZELTMESİ
* CIRCULAR ECONOMY / DÖNGÜSEL EKONOMİ
* CLOSED-LOOP PRODUCTION / KAPALI ÇEVRİM ÜRETİM
* COMPOSTABLE / ÇÜRÜME ÖZELLİĞİ OLAN
* COMPLIANCE/CONFORMANCE AUDIT / UYUMLULUK UYGUNLUK DENETİMİ
* CONFORMITY ASSESSMENT / UYGUNLUK DEĞERLENDİRME
* CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY / KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK
* CORRECTIVE ACTION REPORTS / DÜZELTİCİ FAALİYET RAPORLARI
* COST BENEFIT ANALYSIS / FAYDA MALİYET ANALİZİ
* COVENANT OF MAYORS / BELEDİYE BAŞKANLARI SÖZLEŞMESİ
* CRADLE-TO-CRADLE MANUFACTURING / BEŞİKTEN BEŞİĞE ÜRETİM
* CRADLE TO GRAVE MANUFACTURING / BEŞİKTEN MEZARA ÜRETİM
* CUMULATIVE ENERGY REQUIREMENTS ANALYSIS / KÜMÜLATİF ENERJİ İHTİYACI ANALİZİ
E_________________________
* ECO-EFFICIENCY ANALYSIS / EKO-VERİMLİLİK ANALİZİ
* ECO-LABEL / ÇEVRE ETİKETİ (EKOETİKET)
* ECOLOGICAL FOOTPRINT / EKOLOJİK AYAK İZİ
* ECOLOGICAL SENSITIVITY / EKOLOJİK DUYARLILIK
* ECOSYSTEM / EKOSİSTEM
* EIA – ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT / ÇED – ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ
* EMISSION / SALIM
* EMS – ENVIRONMENTAL MANAGEMENT SYSTEMS / ÇYS – ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMLERİ
* ENERGY INTENSITY / ENERJİ YOĞUNLUĞU
* ENERGY LABELLING / ENERJİ ETİKETLEMESİ
* ENERGY PERFORMANCE CONTRACTING / ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMESİ
* ENVIRONMENTAL CERTIFICATION / ÇEVRE SERTİFİKASYONU
* ENVIROMENTAL IMPACT / ÇEVRESEL ETKİ
* ENVIRONMENTAL POLICY / ÇEVRE POLİTİKASI
* ENVIRONMENTALLY PREFERABLE PURCHASING / TERCİH EDİLEBİLİR ÇEVRECİ SATINALMA
* ENVIRONMENTAL PERFORMANCE INDICATORS / ÇEVRESEL PERFORMANS GÖSTERGELERİ
* EPD – ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATION / ÇEVRESEL ÜRÜN BEYANI
* ERA – ENVIRONMENTAL RISK ASSESSMENT / ÇEVRESEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ
* ESCO-ENERGY SERVICE COMPANY / ENERJİ HİZMET ŞİRKETİ- ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETİ
* EUTROPHICATION / ÖTROFİKASYON
F_________________________
* FINAL ENERGY CONSUMPTION / NİHAİ ENERJİ TÜKETİMİ
* FINAL ENERGY INTENSITY / NİHAİ ENERJİ YOĞUNLUĞU
* FIRST, SECOND, AND THIRD PARTY / BİRİNCİ, İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ TARAF
* FIRST PARTY CERTIFICATION / BİRİNCİ TARAF BELGELENDİRME
* FOSSIL FUELS / FOSİL YAKITLAR
G_________________________
* GEOTHERMAL ENERGY / JEOTERMAL ENERJİ
* GREEN DESIGN / YEŞİL TASARIM
* GLOBAL WARMING / KÜRESEL ISINMA
* GREEN BUILDING / YEŞİL BİNA
* GREEN BUILDING COUNCIL / YEŞİL BİNA KONSEYİ
* GREEN PURCHASING - PROCUREMENT / YEŞİL SATINALIM - TEDARİK
* GREEN ROOF / YEŞİL ÇATI
* GREEN SEAL* = ÖZEL İSİM - Malzeme Değerlendirme Sertifika Programı
* GREENGUARD* = ÖZEL İSİM - Malzeme Değerlendirme Sertifika Programı
* GREENHOUSE EFFECT / SERA ETKİSİ
* GREENHOUSE GASSES / SERA GAZLARI
H_________________________
* HARMONIZATION / UYUMLAŞTIRMA
* HARMONIZED STANDARDS / UYUMLAŞTIRILMIŞ STANDARTLAR
I_________________________
* ICLEI – INTERNATIONAL COUNCIL OF LOCAL ENVIRONMENTAL INITIATIVES / ULUSLARARASI YEREL ÇEVRE GİRİŞİM KONSEYİ
* INDUSTRIAL RECYCLE / ENDÜSTRİYEL GERİ DÖNÜŞÜM
* INPUT-OUTPUT ANALYSIS / GİRDİ-ÇIKTI ANALİZİ
* INTERNAL RECYCLE / İÇ GERİ DÖNÜŞÜM
* ISO – INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR STANDARDIZATION /ULUSLARARASI STANDARDİZASYON ÖRGÜTÜ
L_________________________
* LANDFILL / KATI ATIK DEPOLAMA SAHASI
* LANDFILL-FREE CERTIFICATION* / LANFILL - FREE SERTİFİKASYONU (ÖZEL İSİM)
* LCA - LIFE CYCLE ASSESSMENT / YAŞAM DÖNGÜSÜ DEĞERLENDİRMESİ
* LEED – LEADERSHIP IN ENERGY AND ENVIRONMENTAL DESIGN / ENERJİ VE ÇEVRE TASARIMINDA LİDERLİK
* LID – LOW IMPACT DEVELOPMENT / DÜŞÜK ETKİLİ GELİŞME
* LIFE CYCLE / YAŞAM DÖNGÜSÜ
* LIFE CYCLE COST / YAŞAM DÖNGÜSÜ MALİYETİ
M_________________________
* MATERIAL AND SUBSTANCE FLOW ANALYSIS / MALZEME VE MADDE AKIŞ ANALİZİ
* MECHANICAL VENTILATION WITH HEAT RECOVERY / ISI GERİ KAZANIMLI MEKANİK HAVALANDIRMA
* MIPS - MATERIAL INPUT PER UNIT SERVICE / BİRİM HİZMET BAŞINA MALZEME GİRDİSİ
* MULTI-ATTRIBUTE / ÇOKLU-NİTELİK/ÖZNİTELİK
N_________________________
* NEGAWATT / NEGATİF WATT
O_________________________
* OFF THE GRID / ŞEBEKEDEN BAĞIMSIZ
* OPEN-LOOP RECYCLING / AÇIK ÇEVRİM GERİ DÖNÜŞÜM
* ORGANIC / ORGANİK
P_________________________
* PASSIVE HOUSE / PASİF EV
* PASSIVE HOUSE CERTIFICATION / PASİF EV SERTİFİKASYONU
* PHOTOVOLTAIC CELL / FOTOVOLTAİK HÜCRE
* POST-CONSUMER MATERIALS / TÜKETİCİ SONRASI MALZEMELER
* PURCHASING POWER PARITY / SATINALMA GÜCÜ PARİTESİ
* POLLUTION PREVENTION / KİRLİLİĞİN ÖNLENMESİ
* PRE - CONSUMER MATERIALS / TÜKETİCİ ÖNCESİ MALZEMELER
* PRE - AND POST-MARKET CERTIFICATION / PAZAR ÖNCESİ VE SONRASI SERTİFİKASI
* PRIMARY ENERGY INTENSITY / BİRİNCİL ENERJİ YOĞUNLUĞU
* PRIMARY ENERGY CONSUMPTION / BİRİNCİL ENERJİ TÜKETİMİ
* PRODUCT STEWARDSHIP / ÜRÜN SORUMLULUĞU
* PV – PHOTOVOLTAIC / FOTOVOLTAİK
R_________________________
* RE-MANUFACTURING / YENİDEN ÜRETİM
* RECYCLING / GERİ DÖNÜŞÜM
* RECYCLABLE / GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR
* RECYCLED CONTENT / GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ İÇERİK
* REHABILITATION / REHABİLİTASYON-İYİLEŞTİRME
* RENEWABLE ENERGY / YENİLENEBİLİR ENERJİ
* RENOVATION / YENİLEME-ONARIM-TAMİRAT
* REUSEABLE / YENİDEN KULLANILABİLİR
* RETROFITTING / GÜÇLENDİRME
S_________________________
* SECOND PARTY CERTIFIED OR VERIFIED / İKİNCİ BİR TARAFÇA ONAYLANMIŞ VEYA DOĞRULANMIŞ
* SMART GROWTH / AKILLI BÜYÜME
* SOLAR ENERGY / GÜNEŞ ENERJİSİ
* SPECIFICATIONS / ÜRÜN KATEGORİ ŞARTNAMELERİ
* SPECIFIC ENERGY CONSUMPTION / SPESİFİK-ÖZGÜL ENERJİ TÜKETİMİ
* SUSTAINABILITY INDICATORS / SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK GÖSTERGELERİ
* SUPPLY CHAIN MANAGEMENT / TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
* SUSTAINABLE MANUFACTURING / SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM
T_________________________
* THIRD PARTY CERTIFIED OR VERIFIED / ÜÇÜNCÜ BİR TARAFCA ONAYLANMIŞ VEYA DOĞRULANMIŞ
* TIPPING POINT / KIRILMA NOKTASI
* TON OIL EQUIVALENT / TON EŞDEĞER PETROL
* TRANSPARENCY / ŞEFFAFLIK
* TRIPLE BOTTOM LINE / ÜÇLÜ BİLANÇO
U_________________________
* URBAN RENEWAL / KENTSEL DÖNÜŞÜM
V_________________________
* VOC - VOLATILE ORGANIC COMPOUNDS / UÇUCU ORGANİK BİLEŞİKLER
* VOLUNTARY CONSENSUS STANDARDS / GÖNÜLLÜ MUTABAKAT STANDARTLARI
* VOLUNTARY CONSENSUS STANDARDS BODIES / GÖNÜLLÜ MUTABAKAT STANDART KURUMLARI
W_________________________
* WASTE / ATIK
* WASTE-TO-ENERGY / ATIKTAN ENERJİ
* WASTE-TO-PROFIT / ATIKTAN KAR
* WASTE REDUCTION / ATIK AZALTMA
Z_________________________
* ZERO WASTE / SIFIR ATIK
Yukarıda bahsedildiği üzere, her alanda olduğu gibi malzeme ve yapı sektöründe, sürdürülebilirlik anlamında yeni teknik terimlerin, kavramların dilimizde kullanılması ileride gerekli olmaya devam edecektir. Yabancı dillerden, dilimize geçen yaygın kullanımları, ayrıca aşağıdaki yorumlar kısmından tavsiye edeceğiniz terimleri, bu sayfada da Türkçe anlamları ile güncelleyeme devam edeceğiz.