Pasif Evler/Binalar bize de lazım.
Pasif Ev Gelişimi
Pasif evlerin tarihine baktığımızda aslında yeni bir konu olmadığı anlaşılıyor. 1988’li yıllardan
itibaren ilk araştırma projeleri İsveç ve Almanya tarafından yapılmaya başlamış. İlk Pasif Ev konutları 1990 yılında Darmstadt, Almanya’da inşa edilmiş. Ve, 1996 yılında Passivhaus Institut (http://passivehouse.com/ ) kurulmuştur. Bundan sonra, 2010 yılına kadar pasif ev standartlarındaki evler 25000’den fazla bir sayıya ulaşmış ve bu evlerin çoğu sürpriz olmayacak şekilde Almanya ve Avusturya sınırları çevresinde yapılmış. Kuzey Amerika’da ise, ilk Pasif Ev örneği ancak 2003 yılında Urbana, Illinois’de inşa edilmiş. Günümüzde ise Avrupa’da çeşitli ülkelerde pasif ev standartlarında evlerin sayısı artarak dünyaya yayılmaktadır. (1) (foto kaynak: http://www.greenbuildingpress.co.uk)
Ayrıca, güncel olarak tüm dünyadaki pasif ev projelerini incelemek ve takip etmek için en geniş veri kaydı sunan http://www.passivhausprojekte.de/index.php sitesinden istediğiniz ülkede kaç adet pasif ev olduğunu ve daha birçok detaya ulaşabilirsiniz. Fakat bu sitede pasif ev kayıt zorunluluğu olmayıp, gönüllü kayıt yaptırma olduğu için tam net sayıya ulaşamayabilirsiniz.(Örneğin, Türkiye’de ilk yapılan Gaziantep Pasif Ev olmasına rağmen şu zaman itibari ile Türkiye'den hiç Pasif Ev kaydı bu sitede bulunmamaktadır.)
Pasif Ev Ekonomi Boyutu
Bütün bunlar bir yana, diyelim ki, kışın ısınma giderleri için bir aylık ödediğiniz faturanın, pasif evde bir yıllık ısı giderine denk gelmesi mümkün. Belki şimdi dikkatiniz daha da artabilir!
Bunun başlıca nedeni, ev içine vermiş olduğunuz ısı enerjisinin korunumu. Örneğin, kış zamanı evi bir Pazartesi günü ısıttınız ve bu ısı evin içinde mükemmel izolasyon ve yalıtım olduğu için ısı kaçamayacak ve belki de gelecek Pazartesi’ye kadar evi bir daha ısıtmanıza gerek duyulmayacak. Bu sırada, havalandırma sistemi çok önemli bir yere sahip. Çünkü, temiz hava girişi bir tek havalandırma ile kontrol edilir. Ayrıca, akıllı havalandırma sistemleri enerji verimliğini destekler. Örneğin, evin içindeki ısı kaybolmadan dışardaki taze havanın eve girişi sırasında, mevcut ısıyı kirli hava çıkışından temin edebilir, böylece içeri giren hava bir miktar ısıtılıp, enerji kayıpları minimuma indirilmiş olur.
Aynı senaryoyu yazın çok sıcak olduğu ortamlarda da çizebiliriz. Şöyle ki, yine yüksek standartlarda yalıtım ve izolasyon evin her tarafında sağlandığından yaz sıcakları evin sıcaklığını etkileyemez. Yani havalandırma/klima bir sefer çalışıp, uzun süre yeterli serinliği yaz aylarında evinizde hissedebilirsiniz. (foto kaynak: http://www.homedsgn.com/)
Performans Kriterleri ve Belgelendirme Standardı
Aslında Pasif Ev Standartları için ÜÇ önemli uygulanması gereken şart var, bunlar:
* Ele alınan döşeme alanı yüzey alan Isıtma/Soğutma Talebi (Specific Space Heat Demand – SSHD) için karşılanan enerji 15 kWh/m2.yıl veya en yüksek ısı yükü (HL-Heat Load) değeri 10 W/m2’yi aşmayacak şekilde tasarım yapılmalı
* Toplam birincil olarak kullanılan enerji kaynakları: döşeme ve su ısıtma, havalandırma, elektrik, ev içi kullanılan aygıtlar, eşyalar, makinalar, aydınlatma yani evin bütün enerji giderleri 120 kWh/m2.yıl değerini geçemez.
* Hava geçirgenlik/sızdırmazlık (Airtightness) 50 Pa basınç üstünde ve altında testi uygulamasından maksimum 0.6 hava değişikliği/saat değerini yakalanmalı (1)
Bu üç kriterden ilk ikisini yerine getirebilmek için evin/binanın güneşten enerjiyi pasif olarak
ve/veya aktif olarak maksimum düzeyde avantaja çevirecek dizayn çözümleri sunulmalıdır. Aslında bu çözümler göründüğü kadar üstün teknoloji de gerektirmez. En basitinden, ev/bina konumunu güneye yani güneşe doğru konumlandırmak, pencere alanını güney cephede arttırmak (çatı dahil –örneğin yatay pencere olarak ) (güneşi pasif olarak evin içini ısıtması ve aydınlatmayı arttırması için kullanmak), çatı güneş panelleri ve termalleri yerleştirmek ( elektrik ve su ısıtma ihtiyacı için) Bu gibi önceden bilinen teknikler enerji talebini düşürmemizi ve doğal yoldan enerji ihtiyacını kazanmamızı sağlamaya yardımcı olur. (foto kaynak: http://www.homedsgn.com/)
Üçüncü kriter için ise, malzeme kalitesi ve işçilik ön plana çıkmaktadır. Burada konu, ev/bina kabuğunu oluşturan yani çevre ile temas haldeki yüzeylerin yüksek yalıtım ve hava geçirmez bir yapıya sahip olma şartı. Böylece, ısı ve nem kontrolü tam olarak sağlanacak. Havalandırma sistemi ile temiz, taze hava girişleri kontrollü ve verimli olacak.
Buna göre, evin/binanın bir miktar maliyet artışı ister istemez söz konusudur. Fakat, elde edilen enerji tasarrufu ve enerji giderlerinin ekonomik olması zaman içinde size yatırımınızı geri döndürecektir. Ayrıca, daha az enerji harcadığınızdan ekolojik ayak izi az, iç mekan hava kalitesi yüksek bir ortama sahip olacaksınız.
Türkiye’den örnek pasif evler
* Gaziantep, Türkiye’nin ilk Pasif Evi (Detay için Pasif Ev Derneği ve Gaziantep Ekolojik Bina sitelerine bakınız.)
* Venesco Enerji Danışmanlık firması tarafından, Ankara Pasif Ev standartlarında bina inşaası devam ediyor. (Detay için tıklayınız.)
* Urla, İzmir, Türkiye'de ilk konut olarak tamamlanmış olan Pasif Ev (Bu haber videosu ve detaylı bilgi için inceleyebilirsiniz.)
PHPP - Passivhaus Planning Package - Pasif Ev Planlama Paketi
Bu paket programı Excel üzerinden hazırlanmıştır. Çok detaylı olarak düzenlenmiş olan bu program ile ısı kayıpları, yıllık ısınma/soğutma talebi gibi bilgileri, ev/bina hakkında girdiğiniz proje verilerine göre size sonuçlarını sunabilmektedir. PHPP sonuçları yukarıda da belirttiğimiz değerleri yakalamadan, Pasif Ev Standardı veya sertifikası elde edilemez. Aynı zamanda, sadece teoride de değil, bina performansı da aynı şekilde olmalıdır.
Pasif Ev Dezavantaj Olarak Görülmesi Muhtemel Durumlar
* Sürekli olarak cam açmamak (İç ortam hava dengesini bozmaya neden olur, genel olarak kapalı olması tercih edilmelidir. Ancak, zaman zaman serinlik için açılmasında sıkıntı yoktur. )
* Havalandırma sisteminin bakımı, filtrelerin değiştirilmesi ve/veya temizlenmesi rutin bir şekilde yapılması
Bu dezavantajları kendi yorumlarımız ile eklenmiştir. Eğer farklı yorumlarınız ve eklemek istedikleriniz varsa mesajınızı gönderiniz.
Ayrıca, Pasif Ev'de yaşayan bir sakinin, tasarımcısının ve işi yapan kişilerin gözünden ayrı ayrı görebilmek için surdurulebiliryasamtv'de sunulan videoyu izlemenizi tavsiye ederim.
Kaynak:
